Wat doe je als je weet dat je dood zal gaan?

Na misschien een lang gevecht tegen kanker krijg je dan uiteindelijk het bericht dat je ‘niet meer te genezen bent’. Dat er ‘niets meer aan te doen is’. Dat je ‘uitbehandeld’ bent. En wat dan? Hoe ga je om met deze boodschap? Kom je in verzet? Leg je je erbij neer? Ga je actie ondernemen om jezelf en je gezin zo goed mogelijk voor te bereiden op dit komende afscheid? De reacties zijn divers. Een ieder doet het op zijn eigen manier. En hoe je het doet reflecteert op je omgeving. Als het voor jezelf moeilijk is om te praten over je naderende afscheid, om daar actie op te ondernemen, dan is dit voor je omgeving ook moeilijk.

Maar vaak ook zien we dat het andersom werkt. Als je zelf als stervende bereid bent om deze verschrikkelijke waarheid onder ogen te zien, als je bereid bent je gezin hierop voor te bereiden, door gesprekken, door acties, door dingen vast te leggen, dan komt je omgeving in het geweer! “Nee! Niet doen! Gebruik je energie voor genezing!” (alsof dat kan). “Leg je er niet bij neer!” “Wat? ‘mama vertel eens’ invullen? Heb je niet wat beters te doen?” “Je begrafenis regelen? Ben jij gek je gaat toch niet dood?”

Van alles krijg je te horen als stervende. Er zijn maar weinig mensen die met je rond de tafel durven te gaan zitten om te bespreken wat je kan doen om je gezin zo goed mogelijk achter te laten!

Zo kreeg ik vorige week een vrouw aan de telefoon die graag een filmportret wilde laten maken voor haar 3 kinderen die zij achter moet gaan laten. Het had even geduurd voordat ze mij durfde te bellen, want haar omgeving (behalve gelukkig haar man!) had haar dit afgeraden. Ze kon toch beter haar energie voor iets anders gebruiken? En wat weet je nou als stervende wat je moet doen? Je laat je dan al gauw leiden door de omgeving. En wat deze vrouw wil gaan doen is mooi, nuttig en troostvol voor haar kinderen. Een filmportret achterlaten voor de kinderen, wat ze later, als ze groter zijn, weer kunnen bekijken, en weer en weer en weer. En als ze gaan trouwen, als ze kinderen krijgen. Steeds weer de herinneringen aan hun moeder ophalen.

En deze vrouw heeft echt haar leven niet opgegeven! Ze blijft vechten. Maar ze is ook realistisch en wil zich ook voorbereiden, nu het nog kan. Omdat ze weet dat het ook veel slechter met haar kan gaan en ze dan niet goed meer weet wat ze nog kan! Dit is geen opgeven! Dit is vechten!

Van veel terminale mensen hoor ik dat het zo veel rust geeft om de dingen te regelen. Om te weten dat ze informatie hebben achtergelaten voor de kinderen. Om te weten dat de begrafenis is geregeld. Om te weten dat je tegen dierbare hebt gezegd wat je nog wil zeggen. En laten we eerlijk zijn: zijn dit geen dingen die we allemaal beter kunnen regelen nu we gezond zijn? En als we dat dan zouden doen, zou er dan iemand zijn die zou denken dat wij het leven hebben opgegeven?